Diz eklemi, vücudun en büyük ve en fazla yük taşıyan eklemlerinden biridir. Yaşlanma, genetik faktörler ve travmalar diz kireçlenmesine (osteoartrit) yol açabilirken, yanlış alışkanlıklar da bu süreci hızlandırabilir. Bu durum, hareket kabiliyetini kısıtlayan ve yaşam kalitesini düşüren ciddi bir rahatsızlıktır. İşte diz kireçlenmesini artıran 5 yaygın yanlış ve bu yanlışlardan korunma yolları:
1. Hareketsizlik
Hareketsiz bir yaşam tarzı, diz eklemindeki kıkırdak dokunun beslenmesini olumsuz etkiler. Eklem sıvısının dolaşımı için düzenli egzersiz şarttır. Uzun süre oturmak ve fiziksel aktiviteden kaçınmak, kıkırdağın zamanla aşınmasına ve eklem sertliğine neden olur. Düzenli yürüyüş yapmak, yüzme gibi fazla efor gerektirmeyen egzersizler tercih etmek eklem sağlığını destekler. Ayrıca, eklem esnekliğini artıran germe hareketleri yapmak da kireçlenme açısından koruyucudur.
2. Aşırı Kilo
Vücut ağırlığı arttıkça diz eklemlerine binen yük de artar. Yapılan araştırmalar, her fazla kilogramın diz eklemine yaklaşık 3-4 kat daha fazla baskı oluşturduğunu göstermektedir. Obezite, diz kireçlenmesini hızlandıran en önemli risk faktörlerinden biridir. Sağlıklı ve dengeli bir beslenme programı ile ideal kilonun korunması, diz eklemine binen yükü azaltarak osteoartrit gelişme riskini düşürür. Lif açısından zengin, antioksidan içeren besinler tüketmek ve işlenmiş gıdalardan kaçınmak eklem sağlığına olumlu katkı sağlar. Aşırı kilolu bireylerde kireçlenme sonrası diz protezi yapılma ihtimali daha fazladır.
3. Eklemlere Aşırı Yük Bindirmek
Ağır yük taşımak, uzun süre diz çökmek veya uygun olmayan spor aktiviteleri yapmak diz eklemine zarar verir. Özellikle bilinçsiz yapılan egzersizler, eklem yapısını zorlayarak kireçlenmeyi hızlandırır. Diz sağlığını korumak için eklem dostu egzersizler tercih edilmelidir. Ağırlık kaldırırken doğru tekniklerin kullanılması, aşırı yüklenmenin önlenmesi ve uygun spor ekipmanlarının kullanımı önemlidir. Bunun yanı sıra, özellikle yaş ilerledikçe, eklemlere aşırı yük bindiren sporlardan kaçınılmalı ve eklem dostu, hafif tempolu egzersizler tercih edilmelidir.
4. Kas Zayıflığı ve Denge Problemleri
Diz eklemine binen yükü dengelemek için çevresindeki kasların güçlü olması gerekir. Özellikle kuadriseps ve hamstring kaslarının zayıf olması, eklemde dengesiz yüklenmelere yol açarak kıkırdağın daha hızlı aşınmasına neden olur. Aynı zamanda, vücudun genel denge mekanizması bozulduğunda düşme ve travma riski artar, bu da eklem sağlığını olumsuz etkiler. Düzenli kas güçlendirme egzersizleri yapmak diz sağlığını korumanın en etkili yollarından biridir.
5. Sigara Tüketimi
Sigara, eklem kıkırdağının beslenmesini bozan en önemli faktörlerden biridir. Nikotin ve diğer zararlı maddeler, eklemlerdeki kan dolaşımını azaltarak kıkırdak yapısının bozulmasına neden olur. Araştırmalar, sigara içen bireylerde osteoartrit gelişme riskinin daha yüksek olduğunu ortaya koymaktadır. Sigara kullanımının bırakılması, sadece diz eklemleri için değil, genel sağlık açısından da büyük fayda sağlar. Sigara içen bireylerin eklem sağlığını korumak için bu alışkanlığı terk etmeleri ve sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri yapmaları gerekir.
Doç.Dr.Aybars Kıvrak,'' Diz kireçlenmesini önlemek için düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı kiloda kalmak, eklem dostu hareketler tercih etmek, kasları güçlendirmek ve sigaradan uzak durmak büyük önem taşır. Bununla birlikte, diz sağlığını koruyabilmek için beslenme alışkanlıklarına dikkat edilmesi gerekir. Ayrıca dize aşırı yüklenmeden kaçınılması ve uygun spor aktivitelerinin seçilmesi gerekmektedir. Bu yanlışlardan kaçınarak diz sağlığınızı uzun yıllar koruyabilir, yaşam kalitenizi artırabilirsiniz.''dedi.