Dünya nüfusunun üçte birini etkileyen ve küresel bir sağlık meselesi haline gelen iyot eksikliği önlenebilir zeka geriliğinin de sebeplerinin başında geliyor.
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Filiz Çalışkan, Türkiye'de de orta ve ciddi iyot eksikliği ve guatr bölgesi rahatsızlıklarına sıklıkla karşılaştıklarını hatırlatarak “Bu tarz hastalıklarla mücadele için ülkemizde Temmuz 1999'da yasal düzenlemeler tamamlanmış ve tüm sofra tuzlarının iyotlu üretilmesi düzenlenmiştir. Sofralar da kaya tuzu, gurme tuzu yerine iyotlu tuzlar kullanılması troid için önemli rol oynuyor. İyot elementi troid hormonunun vücutta yapılabilmesi için olmazsa olmaz elementlerin başında geliyor. İyot alınmadığı veya gerekenden az alındığı durumlarda troid eksikliği ve düşük, guatr, büyüme geriliği, zeka geriliği gibi sorunlar ortaya çıkıyor” ifadelerini kullandı.
Yetişkin bir bireyin günlük 150 mikrogram iyota ihtiyaç duyduğunu söyleyen Çalışkan, “Gebe ve emziren kadınlarda bu ihtiyaç 250 mikrograma kadar çıkıyor. Peki biz bu iyot ihtiyacını sofra tuzu günlük ortalama 1 çay kaşığı yeterli olacaktır, onun dışında deniz ürünlerinden, deniz börülcesinden, dereotundan, kabuklu deniz ürünlerinden, yeşil yapraklı sebzelerden kuru meyvelerden özellikle kuru erik ve çimlendiriliş baklagillerden karşılayabiliriz. Bunun dışında iyot eksikliğimizi gideren yiyecekler olduğu gibi vücudumuzdaki iyotu da azaltan yiyecekler vardır. Bu yiyeceklerin başında ise, turpgiller, lahana gelmektedir” dedi.
Tansiyon hastalarının da tuz kısıtlaması nedeniyle iyot eksikliği ile karşı karşıya kaldığını ifade eden Filiz Çalışkan, bu hastaların az miktarda da olsa tuz almalarının gerektiğini söyledi. Ayrıca iyotlu tuzlar nemli ortamda, açıkta ve ışık gören kaplarda bekletilir ve çok kaynatılırsa iyot oranın düştüğünü ifade etti.
Cüneyt Önelge