Zeytinburnu Kazlıçeşme'de 18'inci yüzyılda askeri hastane olarak inşa edilen daha sonra Zeytinburnu Belediyesi Başkanlık Binası olarak kullanılan tarihi binanın çevresinde yapılan restorasyon çalışmaları kapsamında sandık tipi mezar ve lahit mezara rastlanıldı. Binanın güçlendirilmesi amacıyla başlayan restorasyon çalışmalarında önce bazı mozaiklere rastlanılmış sonrasında çalışma farklı bir boyut kazanmıştı. Mozaiklerin restorasyon ve konservasyon işlemleri için kaldırılmasıyla birlikte mozaik yapısının alt seviyelerinde, içinde 2 kişinin gömülü olduğu Roma dönemine ait bir lahit bulundu. Bulunan lahdin mozaik yapısıyla bir ilişkisi olup olmadığı, uzmanlar tarafından araştırılmaya devam ediyor.
Yine bu çalışmalar esnasında sandık tipi Erken Dönem Bizans Mezarı olduğu anlaşılan bir mezar ve mozaikli yapının temelini oluşturduğu düşünülen yapı kalıntısı da keşfedildi.
Lahit içinden çıkan buluntular, Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü ve İstanbul Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuarı uzmanlarının titiz çalışmaları ile koruma altına alındı. Kazlıçeşme Mozaik Müzesi'nde bu eserlerin sergilenebileceği bir çalışma halen devam ediyor. Yeni buluntular, çalışmalar tamamlandığında müzede ziyaretçilere çok katmanlı haliyle sergilenecek.
“İki bireyin dişlerinde de hastalık tespit edildi”
Buluntuların Bizans dönemine ve 5'inci yüzyıla ait olduğunu vurgulayan İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürü Rahmi Asal, “Bir mermer lahit gömüye rastladık. Bu lahitin üzerinde ne yazık ki herhangi bir yazı, betim tespit edemedik. Ama kapağı açtığımızda içinde iki iskelet yani iki bireye ait iskelet tespit edildi. Bunlardan biri kadın biri erkek. Kadının 20-30 yaş aralığında olduğu, erkeğin de 40-50 yaş aralığında olduğunu tespit ettik. İkisinin de dişlerinde hastalık tespit edildi. Erkek bireyin yaşadığında kaburgasının kırıldığı ve tekrar kaynadığı ve onun ayrıca eklem romatizmasıyla ilgili bir hastalığı olduğu tespit edildi. Bu lahtin en erken M.S. 5'inci yüzyıla ait olduğunu söyleyebiliriz. Yine aynı şekilde bir mezar daha tespit edildi ama bu sandık mezar dediğimiz tuğla örgülü, içi mermer kaplı bir lahit. Bununla ilgili de antropolog arkadaşlarımız çalışmalarını yaptı, mezarda bir bireye ait iskelet tespit edildi. Bunun da lahit gibi en erken 5'inci yüzyıla ait olduğu anlaşıldı” açıklamasında bulundu.
“Burayı, Zeytinburnu Mozaik Müzesi yapmak istiyoruz”
Kazı çalışmalarının bir süre daha devam edeceğini söyleyen Zeytinburnu Belediye Başkanı Ömer Arısoy, “Binanın dışında keşfettiğimiz mozaiği restore etmek ve konserve etmek üzere işaretleyerek uzmanlar eliyle mozaiği kaldırdıktan sonra buluntuların izini takip ederek bir lahit bulduk. İçinde kalıntılar var, bu kalıntılar TÜBİTAK'a gönderilecek, karbon incelemesi yapılacak. Yine aynı kazı alanında bir mezar odası diyebileceğimiz bir mermerle çevrili bir oda bulundu. İçinde de bir bireye ait cesedin kalıntıları var. Ayrıca bazı mimari unsurlar bulduk, keşfettik. Tabii bu kazı henüz burada bitmiş değil, biraz daha aşağı doğru inecek gibi görünüyor. Buraya çıkış noktamız Zeytinburnu'na bir mozaik müzesi kazandırmaktı, o hedefimiz duruyor. Arkeoloji müzeleri de bunun farkında, şimdiye kadar çıkanlarda bir engel görünmüyor. Kazı disiplinin el verdiği ölçüde en kısa zamanda tamamlayarak burayı müzeye dönüştürmek istiyoruz” şeklinde konuştu.Deniz Zeybek - Harun Özcüler