İstanbul
İstanbul Sigorta Acenteleri Derneği Onursal Başkanı Turusan Bağcı, AA muhabirinin elektrikli scooter kullanımında sigorta poliçesinin önemine ilişkin sorularını yanıtladı. E-scooter kazalarının sayısının önemsenmeyecek kadar az olmadığına ve kazaların arttığına dikkati çeken Bağcı, ölümle ve yüksek maddi tazminatlarla sonuçlanan hasarlar olmaya başladığını söyledi.
Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Elektrikli Skuter Yönetmeliği" ile kurallara uymayanlara ceza kesilmeye başlandığını dile getiren Bağcı, "Burada sigorta boşluğu söz konusu oldu. Bununla ilgili bir yasa, yönetmelik beklentisi vardı ancak bir türlü gelmedi. Ciddi sorunlar yaşamaya başladık. Örneğin bir e-scooter kullanıcısı ters yöne giriyor, bir araçla çarpışıyor ve e-scooter sürücüsü ağır yaralanıyor, uzun bir süre yoğun bakımda kalıyor, tedavi masrafı ödüyor. Daha sonra karşı tarafın sigorta şirketinin açtığı tazminat davasıyla karşı karşıya kalıyor. Sigorta şirketi haklı çünkü kusurlu taraf, kusursuz tarafa verdiği hasarı ödemek zorunda. E-scooter sürücüsü ters yöne girdi, kurallara uymadı, arabaya zarar verdiyse maddi zararı ödemek zorunda. Bunları ortadan kaldırmak için mutlaka sigorta olmalı." diye konuştu.
Bağcı, bu konudaki çözüm önerilerini şöyle sıraladı:
"Birinci çözüm önerisi, e-scooter kiralayan şirketlerin sigorta yapma zorunluluğu, yani kullanıcıyı şirket koruyacak. Kullanıcının canına gelecek zarar, üçüncü şahsa vereceği zarara karşı bir sorumluluk sigortası yapacak. Ülkemizde yapılıyor ama çok düşük limitli bunlar ve limitleri takip edilmiyor. Bunların limitlerinin mutlaka yükseltilmesi ve kontrol edilebilir oranda olması lazım. Belediyeler bununla ilgili karar çıkarabiliyor. Ankara Büyükşehir Belediyesi çıkarttı. İkincisi, her kullanıcının ödeyeceği ücretin üzerine küçük bir miktar primle sigorta korunması sağlanabilir."
Yasa veya yönetmelikle sınırların çizilip, limitlerin belirlenmesinin ileride gereksiz ve uzayacak davaları, haksız yere suçlanmaları ortadan kaldıracağını belirten Bağcı, kazaya karışan e-scooter kullanıcılarının yapması gerekenlere ilişkin şu bilgileri verdi:
"Kullanıcı kusurlu da olabilir kusursuz da olabilir, fark etmiyor. Olay yerini gösteren birkaç fotoğraf, mümkünse video çekmesini, karşı tarafla arasında bir kaza tutanağı doldurmasını öneriyoruz. İleride açılabilecek bir davada, kullanıcı kusurluysa yüksek tazminatı engelleyecek, 'Küçük hasar vardı.', 'Yaralı yoktu.' gibi itirazını sunabilir veya kusursuzsa uğradığı zararı karşı taraftan alma hakkı doğar. Dikkat edilmesi gereken konu, bedensel bir yaralanma veya ölüm varsa veya alkol söz konusuysa mutlaka trafik polisi çağırma zorunluluğu var."
Bağcı, yurt dışındaki e-scooter sigorta sistemi uygulamalarını da şöyle anlattı:
"E-scooter şirketlerinin kullanıcı sayıları alınıyor. Hangi şehirde, kaç adet aracı, günde, ayda, yılda kaç kez kiralanıyor? Örneğin 5 kez kiralanıyorsa, 5 insan risk alıyor. Bununla ilgili çok yüksek rakamlı bedensel tazminatları ve üçüncü şahsa veya kendisine verebileceği maddi hasar kapsamını zorunlu tutan ülkeler var. Bazı ülkelerde ise kiralama ücreti içerisinde, şirketin yapacağı sözleşmelerle ayrı bir sigorta primi ödüyor ve kendisini koruma altına alabiliyor. Bir de e-scooterı çok yoğun kullananlar, bisiklet için de var bu uygulama, kendisine bedeni zarar ve üçüncü şahıslara verebileceği zarar için sigorta yaptırıyor."
Firmalar, yaralanma ve ölümlü kazalarda mesuliyet üstlenmiyor
BinBin Scooters Kurucu Ortağı Hüseyin Ardan Küçük ise elektrikli scooter kullanıcılarının sürüş esnasında meydana gelen kazalardan veya hasarlardan kendisinin sorumlu olduğunu, bunu sisteme üye olunurken kullanıcı sözleşmesinde beyan ettiklerini belirtti.
Küçük, kullanıcının başına bir olay gelmesi durumunda, firma olarak üstlendikleri sigorta poliçesiyle birlikte "Üçüncü Şahıs Mali Mesuliyet" ve ferdi kaza sigortalarını uygulayarak kullanıcıların yanında olduklarının altını çizdi.
Sürücünün scooter ile bir araca hasar verdiğinin tespiti halinde, sigortanın bu hasarı karşılayıp karşılamadığına ilişkin ise Küçük, "Bir kaza yaşanması durumunda kullanıcımız karşısındaki muhatap kişiyle bir tutanak düzenleyerek, yaptırdığımız sigorta tarafından gerekli maddi ve manevi destekleri temin edebiliyor. Hata tamamen kullanıcımızda olsun veya olmasın fark etmez, sigortamız bunu karşılamak üzerine kurulu." değerlendirmesini yaptı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile kendi verilerini karşılaştırdıklarında, scooter kazalarının araç kazalarına göre daha az olduğunu tespit ettiklerini dile getiren Küçük, "Bu noktada da ulaşım anlayışında kaza oranını da düşürdüğümüzü gözlemledik. Aslında ne kadar, şu anda scooterların tehlikeli ve kazaya sebebiyet veren araçlar olması gündemde olsa da bu böyle değil. 'Scooterlar kaza oranlarını düşürüyor.' diyebiliriz. Yaralanma veya ölümlü bir kaza olması durumunda bizim sorumluluğumuz bulunmuyor. Kullanıcı sözleşmemiz gereğince kullanıcımız bundan sorumlu. Kendisi her türlü sorumluluğun kendisinde olduğunu kabul ederek sürüşüne başlıyor." ifadelerini kullandı.
Hüseyin Ardan Küçük, herhangi bir can kaybı yaşanması durumunda firmaların yaptırdığı sigorta poliçelerinin kaybı yaşayan ailelerin tazminat olarak yanında olduğunu kaydetti.
Bu noktada firma olarak önlemlerini aldıklarının altını çizen Küçük, "Sigortanın kapsamı genişletilebilir. Sigortalar, elektrikli scooter kullanımı poliçesi altında sigorta şirketleri tarafından düzenlenip uygulanabilir. Bu noktada, sigortaların, poliçelerin genişletilerek sigorta anlayışının daha da genişleyeceğine inanıyorum." şeklinde konuştu.