24 Ocak tarihinden itibaren gerek gayrimenkul edinimi suretiyle vatandaşlık edinimi gerekse de vatandaşlığa konu olmayacak satın almalarda alıcının yabancı olması hallerinde dövizin Türkiye'de faaliyet gösteren bir bankaya ilgili bankaca da Merkez Bankasına bozdurulması zorunlu hale geldiğini söyleyen Altın Emlak Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı “Düzenlemeye göre yabancıların taşınmaz alım işlemlerinde öncelikle dövizlerini bir banka aracılığıyla Merkez Bankasına satarak sonrasında banka tarafından düzenlenen Döviz Alım Belgesi'ni tapu müdürlüğüne sunması gerekiyor. Uygulama 24 Ocak 2022 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. Lakin gerek saha uygulamalarında gerekse de düzenlemelerde eksikler var” dedi.
“Mağduriyet yaşanmaması önemli”
Yetki belgeli emlak işletmelerinin konuya ilişkin yapacakları iş ve işlemlerde dikkat etmeleri gereken başlıklara da değinen Özelmacıklı “Döviz mutlaka Türkiye de faaliyet gösteren bir banka tarafından da Merkez Bankasına bozdurulması gerekiyor. Bu nedenle döviz büroları ya da elden bozdurulan dövizin gayrimenkul alım işlemlerinde kullanılması mümkün değil. Ayrıca satış bedelinin tamamı kadar dövizin de bozdurulması gerekiyor. Döviz alım belgesinde kayıtlı Türk lirası tutar satış bedeli olarak tapuya da beyan ediliyor. Dövizin tapuda yapılan satış işlemlerinden önce bozdurulması ve döviz alım belgesinin satış öncesinde tapu müdürlüğüne sunulması gerektiği de unutulmamalı” dedi.
“Uygulamadaki aksaklıklar giderilmeli”
Konuya ilişkin yaşanan aksaklıkların çözümü için T.C. Merkez Bankası'nın bazı düzenlemeleri ivedi olarak yapması gerektiğini belirten Özelmacıklı, “Örneğin yabancının taşınmazı almak için bankada hesabı olması gerekiyor. Lakin oturma izni olmayana da bankada hesap açılmıyor. Zaten kişi gayrimenkul alarak oturum hakkı elde edecek. Gene yabancıdan yabancıya satışlarda da işlemler vekalet ile Türk vatandaşları tarafından yapılıyor ise döviz bozma işlemi yapılamıyor. Gerek bankalar ve gerekse de şubelerde farklı uygulamalar söz konusu. Düzenlenen belgelerdeki hatalar nedeniyle tapu iş ve işlem süreçlerimiz uzuyor. Bu konuda tüm bankalara ilgili kapsamda net bilgi geçilmesi önemli” diye konuştu.
Döviz Alım Belgesi nedir?
Özelmacıklı Döviz Alım Belgesi'nin yabancı alıcı tarafından tapu müdürlüğünde satış işlemi yapılmadan önce dövizin merkez bankasına satılmak üzere Türkiye de faaliyet gösteren bir bankaya satıldığını gösteren belge olduğunu anlatarak, “Döviz alım belgesinde adına döviz bozdurulan yabancı uyruklu gerçek kişinin adı, soyadı, pasaport ya da yabancı kimlik numarası, alışı yapılan dövizin ABD doları karşılığı ve bu işlemin "Sermaye Hareketleri Genelgesi'nin 13 Maddesi kapsamında" ya da "bu işlemin Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 20 nci maddesinin onuncu fıkrası kapsamında" olduğu hususlarının yazılması zorunlu tutulmuştur. Satış bedeli karşılığı dövizin birden fazla döviz alım belgesi ile satılması da mümkün olabiliyor. Bu durumda döviz alım belgeleri toplamı işleme esas alınıyor” dedi.