Malatya
Malatya'da, 4 kuşaktır sıcak demir işi yapan ailenin son ustası Yusuf Bayyiğit'in, "Damascus" olarak bilinen Şam çeliğinden geleneksel yöntemlerle ürettiği bıçak ve kılıçlar yoğun talep görüyor.
Yurt içi ve dışından özel sipariş alan Bayyiğit, çeliği döverek başta bıçak ve kılıç olmak üzere çeşitli aletlere dönüştürüyor.
Atölyesindeki fırında yaklaşık 1400 dereceye ulaşan sıcakta çeliğe şekil veren Yusuf usta, meşakkatli mesainin ardından birbirinden güzel ürünlere imza atıyor.
Üzerindeki desenlerin birbirine benzemediği Şam çeliği, esnekliği ve sağlamlığı sayesinde birçok yemek şefinin ilk tercihi arasında yer alıyor. Küpe, yüzük, kolye ve balta gibi ürünler de üreten Bayyiğit, son zamanlarda tarihi dizi ve film setlerinin ihtiyaçlarını karşılıyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı geleneksel el sanatları sanatçısı da olan Bayyiğit, AA muhabirine, zor bir mesleği uzun yıllardır sürdürdüğünü söyledi.
Sıcak demirciliğin ata mesleği olduğunu aktaran Bayyiğit, "Babam 75 yıl bu mesleği yaptı. Dedem ömrü boyunca yaptı. Dedemin babası da sıcak demirciymiş. Amcam, dayım, kardeşim ve kuzenlerim sıcak demircidir, 4 kuşaktır sürdürüyoruz." dedi.
Türkiye'de geleneksel yöntemlerle bu işi yapan usta sayısının azaldığını anlatan Bayyiğit, "Bu çeliği ruhla yapmak lazım, demire, ateşe, darbelere hükmetmen lazım. Ocakta bir dereceye getirip yapma şansın yok. Isıtma değerini yakaladıktan sonra vuruş darbesi ve derecesi var. Bunu iyi ayarlaman lazım. Yoksa hüsranla sonuçlanır. Dünyada üreten çok az insan var ve hepsi yetenekli insanlar." diye konuştu.
"En özel ve gözde çeliklerin başında gelir"
Bayyiğit, Damascus çeliğinin özel olduğunu, birçok işlem sonrasında şekil verilebileceğini ifade etti.
Üzerindeki desenlerin de dikkati çektiğini dile getiren Bayyiğit, şöyle devam etti:
"Şam çeliği inanılmaz bir çeliktir. Onlarca yıl birikimi olmayan birisi bunu üretemez. Tüm dünyada böyledir. Bu çeliğin inanılmaz bir özelliği var. Bütün dünyada son yıllarda önem kazandı. Dünyadaki en özel ve gözde çeliklerin başında gelir. Üzerinde muazzam benzersiz desenlerin oluşması ve sağlamlığı da çok önemli. Bugün bir Damascus'tan bıçak yaptığım zaman çeliğe on binlerce çekiç darbesi vuruyorum. Bu darbeler müthiş bir mukavemet kazandırıyor. Damascus hakkında o kadar çok şey anlatılabilir. Bizim ülkemizde yeni yeni üretiliyor."
"81 ilin en az 75'inde müşterilerim var"
Türkiye'de Şam çeliğiyle uğraşan usta sayısının bir elin parmaklarını geçmediğini vurgulayan Bayyiğit, şunları kaydetti:
"Türkiye'de 81 ilin en az 75'inde müşterilerim var. Tek başıma olduğum için sipariş üzerine çalışıyorum. Yurt dışına Almanya, Avusturya ve İngiltere'ye şef bıçağı gönderiyorum. Listem çok kalabalık. Şu anda biri bana telefon açsa, sipariş vermek istese 2 ay sonra başlayabileceğimi ifade ediyorum. Seri üretimle yapılan bir şey değil."
"Dizi ve filmlerde eserlerimi görüyorum"
Şam çeliğinin fabrikasyon sistemle yapılamayacağını aktaran Bayyiğit, bu ürüne sahip olanların kullanmaya kıyamadığını belirtti.
Bugüne kadar birçok bıçak, silah kabzası ve kılıç ürettiğine işaret eden Bayyiğit, "Gönderdiğim dizi ve filmler oldu. Yapımcılar bizden özel tasarım isterlerse yapmak isteriz. Kütahya'da müşterilerim var, benden özel baltalar aldılar. Dizi ve filmlerde eserlerimi görüyorum." ifadelerini kullandı.