Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Kahramanmaraş merkezli 10 ili etkileyen depremlerin ardından afet bölgeleri için yapılan çalışmalar kapsamında çeşitli tedbirleri uygulamaya koydu. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, “Deprem bölgesindeki hizmetlerde aksaklık yaşanmaması için de ilk günden itibaren bölgeye yönetici ve uzman personel desteği sağlandı. Bölgede yer alan İŞKUR il müdürlüklerince sunulması gereken hizmetler, merkezin veya deprem bölgesi dışında kalan diğer illerde yer alan hizmet birimlerinin sorumluluğuna devredildi. Depremden etkilenen 10 ile 16 bin kişilik 1.207.040.000 TL Toplum Yararına Program ödeneği tahsis edildi.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının afet bölgesinde yer alan kuruluşlarından diğer illere nakledilen çocuk, engelli, kadın ve yaşlılara sunulan hizmetlerin sürdürülmesi ve ayni bağışların depo yönetimi ve lojistik hizmetlerinin sağlanması maksadıyla toplam bin 750 kişilik Toplum Yararına Program kontenjanı tahsis edildi. Aydın iline Adıyaman'dan nakledilen depremzedelerin ihtiyaçlarının karşılanması için Aydın Valiliği'ne 200 kişilik Toplum Yararına Program kontenjanı tahsis edildi” denildi.Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, afet bölgeleri için uygulamaya koyduğu tedbirleri şu şekilde sıraladı:
Kronik Hastalığı Olanlar Raporlu İlaçlarını Reçetesiz Alabilecek
Genel Sağlık Sigortası primleri devlet tarafından ödenen yeşil kartlı olarak adlandırılan vatandaşlar için de olağanüstü hal süresince, bu illerde veya nakledildiği illerde diyaliz tedavileri için SGK ile sözleşmeli tüm sağlık hizmeti sunucularına doğrudan veya sevkle müracaat edebilmesi imkanı sağlandı. İlaç ve tıbbi malzeme temininde yaşanacak mağduriyetlerin önlenmesi amacıyla kronik hastalıklar nedeniyle kullanılan ilaç ve tıbbi malzeme teminine ilişkin raporlardan, 1 Ocak 2023 tarihi ve sonrasında süresi bitmiş/bitecek olan tüm kronik hastalık rapor süreleri 30 Haziran 2023 tarihine kadar uzatıldı. İkameti afet bölgesinde olmayan fakat son üç ay içinde afet bölgesinde bulunan eczanelerden ilaç temin etmiş kişilerin MEDULA sisteminde kayıtlı bulunan raporlarına istinaden reçetesiz ilaç temin etmeleri sağlandı.
Afet bölgesinde faaliyet gösteren; eczane/merkezlerde depreme bağlı yıkımlar olması sebebiyle farklı bilgisayarlardan MEDULA sistemini kullanarak vatandaşlara ilaç ve tıbbi malzeme temin edebilmeleri için zorunlu IP uygulamasının kaldırıldı. Tüm sağlık hizmeti sunucularında sağlık hizmeti sunumunun aksamaması için Ocak-Şubat 2023 dönemlerine ait fatura/reçete teslim süresi ile son günü 31 Mart tarihinden öncesi olan itirazlar ile itiraz değerlendirme komisyonuna ilişkin sürelerin 31 Mart 2023 tarihi mesai saati bitimine kadar uzatıldı. Kahramanmaraş, Adana, Adıyaman, Hatay, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa illeri dışında kalan diğer illerde SGK ile protokollü/sözleşmeli olarak faaliyet gösteren sağlık hizmeti sunucularının Ocak-2023 dönemine ilişkin fatura/reçete teslim süresinin 28 Şubat 2023 tarihi mesai bitimine kadar uzatıldı.
SGK'ya verilmesi gereken tüm bilgi, belge ve beyannameler ertelendi
‘Asrın Felaketi' olarak adlandırılan depremler nedeniyle Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illeri için mücbir sebep hali ilan edildi. Bu kapsamda bu illerde bulunan vatandaşlar için 6 Şubat ile 30 Nisan arasında, Sosyal Güvenlik Kurumu'na verilmesi gereken her türlü bilgi, belge ve beyannameler 26 Mayıs 2023 tarihine kadar ertelendi. Belirtilen tarihe kadar SGK' ya verilen bilgi, belge ve beyannameler süresinde verilmiş sayılarak, ilgililere idari para cezası uygulanmasının önüne geçildi.
SSK ve Bağ-Kur emekli aylıkları ödeme tarihleri öne çekildi
Bakanlık, SSK sigortalıları ve hak sahiplerinin gelir ve ödemelerini 17, 18, 19, 20 Şubat 2023 tarihlerinde ödenecek olanlar için 14 Şubat, 21, 22, 23, 24 Şubat 2023 tarihlerinde ödenecek olanlar için 15 Şubat, 25 ve 26 Şubat 2023 tarihlerinde ödenecek olanlar için de 16 Şubat tarihlerinde olacak şekilde öne çekti. Bağ-Kur sigortalıları ve hak sahiplerinin gelir ve aylıkları ise 25 ve 26 Şubat tarihlerinde ödenecek olanlar için 16 Şubat'ta, 27 ve 28 Şubat 2023 tarihlerinde ödenecek olanlar için 17 Şubat'ta ödendi.Yaşanan doğal afet sonrası çalışmalar kapsamında vatandaşların mağdur olmaması için kontrol muayenesine tabi olanlardan kontrol muayene tarihleri 1 Şubat ile 31 Ağustos olanların kontrol muayene tarihleri 31 Ağustos 2023 olarak kabul edildi.
Kısa çalışma uygulaması devreye alındı
Depremden etkilenen işyerlerinin bu süreçte işçi çıkarmamaları için Kısa Çalışma Uygulaması devreye alınarak bölgesel kriz sebepli Kısa Çalışma başvurularının alınabilmesine yönelik hazırlıklar tamamlandı. Depremden etkilenen işyerlerine yönelik olarak uygulanması planlanan Kısa Çalışma Ödeneğine ilişkin ödemelerin uygunluk denetimi beklenmeksizin ivedilikle yapılabilmesi ve hak sahipliği yönünden Kısa Çalışma Ödeneğine şartları tutmayan kişilere Nakdi Ücret Desteği sağlanmasına yönelik olarak gerekli mevzuatsal değişiklik hazırlıkları tamamlandı.
İşsizlik sigortası ödemeleri öne çekildi
Depremden etkilenen illerde İşsizlik Sigortası ödemelerinin öne çekilmesine ilişkin çalışma tamamlanarak Şubat ayı ödemeleri 15 Şubat'ta yapıldı. Mart ayı ödemeleri 21 Mart'ta ve Nisan ayı ödemeleri ise 19 Nisan'da yapılacak. Aynı şekilde bölgede Yarım Çalışma ödemelerinin de öne çekilmesine ilişkin çalışmalar bu ödemelerin de aynı tarihlerde gerçekleştirilmesine imkân verecek şekilde tamamlandı.Deprem bölgesinde ihtiyaç duyulacak mesleklerde Kuruma kayıtlı kişilerin bilgileri hazırlanıp Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ile paylaşıldı. Aktif işgücü programlarından faydalanan ve depremden zarar gören işyerleriyle program faydalanıcılarına dönük olarak bildirimlere ilişkin süre sınırlamalarını esneten ve ödemelerin yapılmasını kolaylaştıran düzenlemeler hayata geçirildi. İşbaşı Eğitim Programlarına yönelik olarak Ocak, Şubat, Mart ve Nisan ayları için katılımcıların devam durumlarına bakılmaksızın tam ay üzerinden zaruri gider ödemesi yapılmasına ilişkin düzenleme de tamamlandı.
Depremin etkilediği illerdeki vatandaşların prim borçları ertelendi
Bakanlık, doğal afet sonrası çalışmaları kapsamında Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde, sigortalı çalıştıran işyerleri için 6 Şubat ile 30 Nisan tarihleri arasındaki belge verme sürelerini 26 Mayıs'a erteledi. 6 Şubat'tan önce ödeme süresi dolmuş mevcut prim borçları ile 2023 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran aylarına ait prim borçları ise 31 Ağustos tarihine kadar ertelendi. Ayrıca erteleme süresince gecikme cezası ve gecikme zammı işletilmeyerek yapılandırma taksit ödemeleri de 31 Ağustos 2023 tarihine kadar ertelendi.Kamu idareleri bakımından 6 Şubat'tan önce ödeme süresi dolmuş mevcut prim borçları ile 2023 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran aylarına ait prim borçları ise gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmaksızın 31 Ağustos 2023 tarihine kadar ertelendi. Ödeme vadesi geçmiş borçları çeşitli kanunlar uyarınca yeniden yapılandırılmış afet kapsamındaki iller için de 6 Şubat tarihi itibarıyla yapılandırma/taksitlendirme işlemleri bozma koşuluna girmemiş işverenlerin ödeme vadesi 6 Şubat ile 31 Temmuz tarihleri arasında sona eren taksitlerini 31 Ağustos 2023 tarihine kadar ödeme imkânı sağlandı.Primini kendisi ödeyen sigortalılar açısından depremlerin yaşandığı 6 Şubat tarihinden önce ödeme süresi dolmuş mevcut prim borçları ile 2023 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran aylarına ait prim borçları gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmaksızın 31 Ağustos 2023 tarihine kadar ertelendi. Ödeme vadesi geçmiş borçları çeşitli kanunlar uyarınca yeniden yapılandırılmış afet kapsamındaki iller için 6 Şubat tarihi itibarıyla yapılandırma/taksitlendirme işlemleri bozma koşuluna girmemiş sigortalıların ödeme vadesi 6 Şubat ile 31 Temmuz tarihleri arasında sona eren taksitlerini 31 Ağustos 2023'e kadar ödemelerine imkan sağlandı.
Ödeme Süresi Dolmuş Mevcut Prim Borçları 31 Ağustos'a Ertelendi
Bakanlık, deprem sonrası çalışmalar kapsamında Bağ-Kur sigortalıları için 6 Şubat'tan önce ödeme süresi dolmuş mevcut prim borçları ile 2023 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran aylarına ait prim borçlarını gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmaksızın 31 Ağustos 2023 tarihine kadar erteledi. 6 Şubat'tan önce ödeme süresi dolmuş mevcut prim borçları ile 2023 yılı Ocak ila Haziran dönemine ait primleri gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmaksızın 31 Ağustos 2023 tarihine kadar ertelendi. Ödeme vadesi geçmiş borçları çeşitli kanunlar uyarınca yeniden yapılandırılmış afet kapsamındaki iller için 6 Şubat itibariyle yapılandırma/taksitlendirme işlemleri bozma koşuluna girmemiş sigortalıların ödeme vadesi 6 Şubat ile 31 Temmuz tarihleri arasında sona eren taksitlerini 31 Ağustos 2023 tarihine kadar ödeme imkanı sağlandı.6 Şubat'ta yaşanan depremler nedeniyle Adana, Adıyaman, Kahramanmaraş, Hatay, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa illeri ve ilçelerinde yaşayan vatandaşların, sağlık hizmeti sunucularına müracaatlarında ve ilaç ve/veya sürekli kullanılan tıbbi malzemelerin temin edilmesinde yaşanacak mağduriyetlerin önüne geçmek amacıyla bazı tedbirler alındı. Bu kapsamda afet bölgesinde ikameti bulunan vatandaşların; pandemi sürecinde olduğu gibi sağlık hizmeti sunucularında yoğunluk oluşturmamak ve vatandaşların mevcut tedavilerini aksatmamak amacıyla sağlık raporu karşılığında alınacak ilaç ve sürekli kullanılan tıbbi malzemelerinin bir defaya mahsus olmak üzere reçetesiz olarak temin edilmesi sağlandı. Afet bölgesinde yaşayanların herhangi bir ücret ödemeden sağlık hizmetlerinden faydalanması için hastane başvurularında muayene katılım payından muaf tutulması sağlandı. Bu bölgede yaşayan vatandaşlar eczane başvurularında reçete ve tıbbi malzeme katılım payından muaf tutuldu. 6 Şubat tarihi öncesinden kaynaklanan ve henüz tahsil edilmemiş muayene katılım payları ertelendi. Vatandaşların ellerinde mevcut bulunan ilaç ve tıbbi malzemelerinin enkaz altında kalmış olabileceği gerekçesiyle tedavilerinde aksama yaşanmaması için 5 Şubat tarihine kadar afet bölgesinde ikameti bulunanların eczanelerden temin edilmiş ilaçları veya tıbbi malzemelerinin bitiş tarihleri 6 Şubat 2023 şeklinde düzenlendi.
Musa Erdoğan