Eskişehir
Şimdiki adı Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayii Anonim Şirketi (TÜRASAŞ) olan Eskişehir Demiryolu Fabrikalarında dönemin Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'in talimatıyla 1961'de Türk mühendis ve işçiler tarafından zor koşullarda 4 adet üretilerek "Devrim" adı verilen otomobillerden biri, aynı yıl 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı törenlerinde Ankara'ya götürüldü.
Gürsel'in test amacıyla kullandığı sırada benzini bitince duran Devrim, trenle Ankara'dan Eskişehir'e getirilerek, bir süre fabrika içinde kullanıldı.
Uzun yıllar tesis önünde sergilenen araç, kapsamlı olarak 5 Eylül 2017'de başlatılan bakımının tamamlanmasının ardından, 3 Mart 2018'de ziyarete açılan "Devrim Otomobili Müzesi"ne konuldu.
Devrim'in yapım aşamalarını anlatan ve İsmail Alkılıçgil'in arşivinde bulunan 50 fotoğraf da oğlu Varol Alkılıçgil tarafından gün yüzüne çıkartıldı.
Siyah beyaz fotoğraf karelerinden oluşan "Devrim"in fotoğraf arşivinde, otomobilin kağıt üzerindeki halinden kireç taşından kalıbına, karoserinden motorunun monte edilmesine pek çok anı gösteren kareler yer alıyor.
Fotoğrafların negatiflerine de sahip olan Alkılıçgil, Türkiye'nin ilk yerli otomobilinin bu anlarının gelecek nesillere ilgililer tarafından aktarılmasını istiyor.
"Bu fotoğrafları dünyayla paylaşmak istiyorum"
Eskişehir'de yerel gazeteler için fotoğrafçılık yapan Varol Alkılıçgil, AA muhabirine, 1928 doğumlu babasının 1960 yılında gazeteciliğe başladığını, 28 Aralık 2003'te hayatını kaybedene kadar elinden makinesini bırakmadığını söyledi.
Babasının kent tarihini yansıtan anları fotoğrafladığını anlatan Alkılıçgil, şöyle devam etti:
"Devrim otomobili yapım aşamasındayken o anları da ölümsüzleştirmiş. Çektiği fotoğraflar çizim aşamasından başlıyor. Karoserin hazırlanmasından motorun yerleştirilmesine kadar anlar bulunuyor. İçi ve dışı babam tarafından fotoğraflanmış. Devrim'in oluşumunun anbean fotoğrafları bulunuyor. Otomobilin net siyah beyaz karelerinin bazıları şu anda sadece bende var.
Elimde Devrim'e ait negatifleriyle beraber 50'ye yakın fotoğraf bulunuyor. Zarar vermemek için bu fotoğraflara elimi bile sürmek istemiyorum. Özenle özel bir kutunun içinde muhafaza ediyorum. Bu fotoğrafları dünyayla paylaşmak istiyorum. Sadece benim görmem hiçbir şeyi değiştirmez. Devrim'e ait fotoğrafların gelecek nesillere aktarılmasını amaçlıyorum. İlgililerin bu fotoğrafları alarak nesillere iletmesini istiyorum."
"Çektiği fotoğraflar Devrim için çok önemli"
Müzenin kurulmasında görev alan, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünden geçen yıl emekli öğretim üyesi Dr. Cezmi Karasu da gazeteci Alkılıçgil'in, Eskişehir'in önemli değerlerinden olduğunu dile getirdi.
Alkılıçgil'in otomobilin üretim sürecinde fabrikaya girerek güzel fotoğraflar çekme imkanı bulduğunu ifade eden Karasu, şunları kaydetti:
"Devrim'in bu fotoğrafları bizim için adeta bir hazine değerinde. Yakın zamanda bir kitap çalışmamız olacak. Uygun ortam olursa o fotoğraflara yer vermek istiyoruz. Bu otomobili yapalım dedikten sonra geçen süreç 128 gündür. Devrim Projesi'nde çalışan ustalarla yaptığımız görüşmede atölyeye başladıklarında otomobili hazırlamak için 90 günlerinin kaldığını söylediler. Atölyedeki tabela 90 günden geriye doğru sayılmış. İsmail Alkılıçgil'in albümünde 81 gün kaldı tabelası da görülüyor. Bu gizli projeyi en erken öğrenenlerden birisi de İsmail Alkılıçgil olmuş. Onun çektiği fotoğraflar Devrim için çok önemli."